petak, 15. mart 2019.
Radovi na rekonstrukciji i restauraciji Zemunske tvrđave
Dolaskom povoljnih vremenskih uslova započeti su radovi na obnovi i sanaciji jugoistočne kule Zemunske tvrđave, saopštavaju iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda. Ovi radovi deo su ukupnog projekta rekonstrukcije i restauracije Zemunske tvrđave koji su započeti tokom decembra 2018. godine.
Srednjovekovna utvrđenja Zemuna sačuvana su u ostacima citadele takozvanog gotskog tipa. Četvorougaoni zamak, sa po jednom kružnom kulom na svakoj strani, sačuvan je u delovima spoljnih zidova i kula u visini do dva metra. Zidovi su od lomljenog kamena, obloženi opekom u krečnom malteru. Smatra se da postojeći zidovi potiču iz 14. ili 15. veka, a ruševine zamka predstavljaju najstarije ostatke starog Zemuna.
Nadzemni ostaci zidova tvrđave su u derutnom stanju, u potpunosti su ostali bez lica u opeci i tako izloženi ubrzano propadaju. Jugoistočna kula tvrđave je usled destabilizacije tla i mehaničkih oštećenja potpuno obrušena, a tvrđava dodatno devastirana bespravnom izgradnjom objekata na njenoj parceli.
Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda 2016. godine je završio projekat rekonstrukcije i restauracije Zemunske tvrđave, koja podrazumeva statičku sanaciju i obnovu obrušene jugoistočne kule i restauraciju lica bedema. Osim inicijatora za izradu projekta, istoričara umetnosti Aleksandre Dabižić, detaljna istraživanja su sproveli i izradili projekat arhitekte – konzervatori Ljiljana Konta i Rade Mrlješ.
Cilj izrade projekta bio je da se ostaci bedema Zemunske tvrđave konsoliduju i restauriraju u onoj meri dokle postoje pouzdani podaci o njenom izgledu, ali i da se afirmiše jedan od najlepših vidikovaca u Beogradu. Takođe je bilo važno da se prezentacijom kulturnog dobra prepozna osnovni gabarit citadele, kao i njena forma. Obnova Zemunske tvrđave je čin očuvanja identiteta starog Zemuna, a ovim projektom, između ostalog, vodilo se računa i o prilazima citadeli i pristupu lica sa posebnim potrebama.
Da projekat rekonstrukcije i restauracije Zemunske tvrđave ne bi ostao samo deo dokumentacije Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda, direktorka ovog zavoda Olivera Vučković je inicirala saradnju sa Opštinom Zemun, kojoj je dostavljen projekat kako bi se sprovela i realizacija radova na obnovi Zemunske tvrđave.
Projekat rekonstrukcije i restauracije Zemunske tvrđave je tokom prošle godine podeljen u dve faze kako bi se i sredstva pribavila iz različitih izvora. Prvu fazu projekta finansira Ministarstvo pravde, dok drugu fazu projekta finansira Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija. Pripremni radovi započeli su u decembru 2018. godine, a završetak radova planiran je za kraj juna 2019. godine.
Najveći izazov predstavljaju radovi na obnovi obrušene jugoistočne kule Zemunske tvrđave koji su započeti zemljanim radovima na iskopu rovova do kote temelja, kako bi se, prema projektu konstrukcije, delimično obnovila kula koja predstavlja potencijalnu opasnost za stambene kuće na padini Gardoša. Deo trpanca sa ostataka bedema je demontiran na predlog statičara zbog bezbednosti izvođenja radova i biće ponovo ugrađen u bedem, saopštavaju iz gradskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture.