petak, 21. maj 2021.
Krunski venac i Svetosavski plato utvrđeni za prostorno kulturno-istorijske celine
Na predlog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda, Vlada Republike Srbije donela je odluku kojom su Krunski venac i Svetosavski plato utvrđeni za prostorno kulturno-istorijske celine. Ovim je broj utvrđenih celina u Beogradu porastao na 18, saopštili su danas iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda.
Krunski venac obuhvata ulice Topolsku, Petrogradsku, Krunsku, Vojvode Dragomira i delove Mileševske, Maksima Gorkog i Novopazarske.
– Prostorno kulturno-istorijska celina Krunski venac u Beogradu predstavlja segment šireg gradskog centra, pretežno stambene namene, koji se u urbanom smislu formira u prvim decenijama 20. veka. Po svojim kulturno-istorijskim, arhitektonsko-urbanističkim i ambijentalnim vrednostima, pripada teritoriji grada sa hronološkom slojevitošću graditeljskog nasleđa. Celina i pojedinačni objekti poseduju kulturno-istorijsku i arhitektonsku vrednost kao svedočanstva urbanističkog, ekonomskog i socijalnog razvoja prestonice u periodu između dva svetska rata, ali i određenog stila života njegovih žitelja – navodi se u saopštenju.
Prostorno kulturno-istorijska celina Svetosavski plato sa svojim simboličkim, memorijalnim, kulturno-istorijskim, arhitektonsko-urbanističkim i umetničkim vrednostima predstavlja mesto memorije dva prelomna događaja u srpskoj istoriji: spaljivanja moštiju Svetog Save i Prvog srpskog ustanka, podseća se u saopštenju.
– Svi objekti, osim spomenika Karađorđu, povezuju se sa ličnošću Svetog Save i obeležavanjem događaja spaljivanja njegovih moštiju, ali su, sa izuzetkom male crkve, podizani i u povodu proslavljanja godišnjica Prvog srpskog ustanka, s obzirom na neposrednu blizinu autentičnog mesta logora ustaničke vojske. Odluka Srpske pravoslavne crkve da se mesto spaljivanja moštiju Svetog Save, utemeljivača srpske crkve, prvog srpskog arhiepiskopa i prosvetitelja, obeleži na ovom mestu izgradnjom hrama, presudno je uticala na karakter, obim i izgradnju ovog prostora. Prostor Svetosavskog platoa ima simbolične, memorijalne, kulturno-istorijske, arhitektonsko-urbanističke i umetničke vrednosti – navodi se u saopštenju.
Od osnivanja Zavoda 1960. godine pa do 1990, zaštićeno je devet prostorno kulturno-istorijskih celina: područje Knez Mihailove ulice, Staro jezgro Zemuna, Skadarlija, Kopitareva gradina, Kosančićev venac, Topčider i područje oko Dositejevog liceja. Nakon pauze od gotovo tri decenije, u kojima je fokus zaštite bio na drugim aktivnostima, od 2017. godine zaštićeno je čak devet celina, a znatni broj celina je trenutno u proceduri ili u fazi završetka istraživanja, ističe se u saopštenju.
